Мария Ильинична 1927 сыллаахха атырдьах ыйын 20 күнүгэр I Бордоҥ нэhилиэгэр Ксенофонтовтар – Филипповтар дьадаҥы дьиэ кэргэнигэр бастакы оҕонон төрөөбүтэ. Аҕата 3 сааhыгар дылы иитиспит, ийэтэ 6 саастааҕар ыалдьан өлбүтүн кэннэ эбээтигэр иитиллэн, маҥнай 1936-1937сс. Хатыы начаалынай оскуолатыгар үөрэммитэ. 10 саастааҕар ииппит эбээтэ өлөн, бииргэ төрөөбүт балтын кытта тулаайах иккиэйэҕин эрэ хааланнар олох ыараханын, ас-таҥас кэмчитин эттэринэн – хааннарынан билэн улааппыттара. 1943с. Маалыкай 7 кылаастаах оскуолатын бүтэрбитэ, ол кэннэ Ньурбаҕа 10 кылааhы бүтэрэр сааhыгар дьылҕа-хаан ыйааҕа тардан, сэрииттэн бааhыран кэлбит лейтенант званиелаах биhиги аҕабытын Саввинов Николай Петровиhы көрсөн, сөбүлэhэн, 1946с. от ыйын 20 күнүгэр ыал буолбуттара. Оскуола кэнниттэн иитээччинэн үлэлээбитэ. Үлэтин уонна бэйэлэрин оҕолорун иитэрин быыhыгар 1951с. Бүлүүтээҕи педучилищены кэтэхтэн үөрэнэн бүтэрбитэ. Ол кэмҥэ учууталлар диэн, ордук тыа сиригэр, интеллигенция үрдүк кэрдииhин дьоно этилэр. Бу идэ хаhан баҕар тустаах киhиттэн элбэх сыраны, үлэҕэ бэриниилээх буолууну эрэйэр. Ол курдук ийэбит Мария Ильинична үлэлээбит кэмнэрин тухары элбэх ыччат көлүөнэлэрин үөрэттэҕэ, ииттэҕэ. Үөрэнээччилэрэ ийэбитин мэлдьитин үтүө тылынан уонна сылаас ахтыыларынан саныы сылдьаллар. «Үтүө киhи, сэргэҕи кэпсиир, инники олоххо чопчу такайар, кэрэҕэ тардар кыахтаах сырдык, ыраас мөссүөннээх учууталбыт барахсан», – диэн наар ахтан – санаан этэллэр.
Ийэбит үлэлиир сылларыгар общественнай үлэҕэ, дьахталлар хамсааhыннарыгар сыралаахтык үлэлэhэн, 1964с. атырдьах ыйын 7-8 күннэригэр ыытыллыбыт Саха сирин дьахталларын IY сьеhигэр оройуон аатыттан делегат буолан кыттыбыта. Дакылааттары дьүүллэhиигэ 24 делегат ахсаанын иhигэр биhиги ийэбит тыл этэн, бу сьезд үлэтигэр актыыбынайдык кыттан, санаатын үллэстэн кэлбитэ.
Ийэлээх аҕабыт ыал буолан, өйөhөн-өйдөhөн 59 сыл бииргэ олорбуттара. 10 оҕону төрөтөн, иитэн бука барыларын үрдүк үөрэхтээх, идэлээх үлэhит дьон гына ииппит, атахпытыгар туруорбут сүҥкэн үтүөлээхтэр.

Филиппова Мария Ильинична
Нашли ошибку? Просим написать нам: nvk-online@mail.ru с указанием ссылки.